Siyasi partilerin siyasal pazarlama uygulamalarını etkileyen durumlar vardır. Bunlar; politik sürecin direk içinde yer alan iktidar, muhalefet, medya, bürokrasi, baskı grupları ve seçmenlerdir. Diğerleri de politik sürecin dışında yer alan bilim ve teknoloji, doğal çevre, uluslararası ve hesapta olmayan gelişmelerdir. Bu yazıda iktidar ve bürokrasinin önemini özet olarak ele almaya çalışacağım.

İktidarda olan siyasi parti/partiler; toplumun tüm kesimlerinin ortak çıkarlarını kollama konusunda belli yükümlülükleri vardır. İktidar aynı zamanda her türlü hizmetin vericisi durumundadır. Kaynakları rasyonel kullanıp etkinlik sağlayabildiğinde, seçmene ulaşma imkânı elde etmiş olur. Yani, sürekli rakiplerinden bir adım önde bulunma şansına sahiptir. Toplum içerisinde olumsuz sonuçlar verebilecek sosyal hareketler konusunda, kurumları geliştirmek, temel demokratik hak ve özgürlükleri korumak suretiyle dezavantajlı olan durumu kendi lehine çevirebilir. Bu da, muhalefet partilerinin konuşacak malzemelerinin azalması demektir.

İktidar, her türlü istek ve ihtiyacın muhatabıdır. Gerçekten de talepleri olan insanlar, bu isteklerinin nasıl ve hangi imkânlarla karşılanabileceği konusunda çok düşünmezler. Bu da, sınırsız taleplerin iktidarı başarısızlığa götüreceğinin göstergesidir. İktidarın seçmen taleplerini karşılayamama durumunda, seçmeni alternatif partilere yöneltir. İktidarın, kendi aleyhine oluşacak böyle bir gidişe kayıtsız kalması beklenemez. Siyasal iktidarın, sahip olduğu pazar payını azaltmamak için kendisini yeniden değerlendirmesi gerekir.

Pazarlama’da sadece tatmin olmuş müşterilere sahip olmak her zaman yeterli değildir. Bazen yeni müşteriler de bulmak gerekir. Politik hayatta da süreç böyledir. Partisine bağlı sadakatli seçmenler, görünür destekleriyle beraber başka seçmenlerin de yönlendirilmelerine rehberlik ederler.

Ve bürokrasi.

Kamu yönetimi yüklenmiş kadrolara genel bir ad olarak bürokrasi denilmektedir. Gelişmiş bir kamu yönetimine sahip her ülkede, bürokrasi deyimi belirli kurallara sıkı sıkıya sarılmış, kalıplara uyulmasını bir işin sonuçlandırılmasından üstün tutan, evrak dolu odalarda oturan memur kadrolarını çağrıştırır. Ancak, politik sistemin yetkili kurum ve kurullarınca alınan kararların eyleme dönüştürülmesi, bürokrasinin aracılığıyla gerçekleşir.

Politik süreç içinde bürokrasi, siyasal iktidarın sağladığı hizmetler, bürokratik örgüt birimleri ve elemanlarınca halka dağıtılır. Hizmet alanlar, bürokratik örgüt ve elemanları aracılığıyla siyasal iktidarı tanırlar. Çünkü bu değişkenin siyasal iktidarın kontrolü altında olduğu, seçmen tarafından bilinmektedir. Yani seçmen, bürokrasi ile siyasal iktidarı özdeşleştirmektedir. Bu bağlamda, bürokrasinin çok önemli bir işlevinin olduğu söylenebilir.

Politik iktidarın, bürokratik örgütün çalışma sistemi ve temposundan ötürü başarısızlığa düşmesi ihtimali her zaman mevcuttur. Bu yüzden, iktidar değişiklikleri söz konusu olduğunda, özellikle kilit noktalardaki bürokratlarda da değişmeler olabilmektedir. Daha çok vaatlerinin gerçekleştirilmemesi endişesi taşındığında politik iktidarın başvuracağı bu değişiklikler, ideolojik ve benzeri endişelerle de yapılabilir. Böylece politik iktidar, geleceğini riske sokabilecek unsur ve etkinliklere karşı kendince önlemler almış olur. Bürokratik yapıda yer alanlar ise

, uzmanlıklarının tartışılmasına asla razı olmazlar. Böyle bir şey sezdikleri anda, iş dünyasındaki yöneticilerin yaptıkları gibi kendi meslek hayatlarını ve kişisel çıkarlarını da ön plana çıkararak devletin yıpranmasına sebep olabilirler. Bu karşılıklı ilişkiler düzeninde atılacak bir yanlış adım

, seçmenin zarar görmesine yol açar.

(Iğdır, 21 Mayıs 2021)